Farklı çelik bağlantı türleri nelerdir?

Bağlantılar, yapısal çelik çerçevenin farklı elemanlarını birleştirmek için kullanılan yapısal elemanlardır. Çelik Yapı, “Kirişler, Kolonlar” gibi farklı elemanların genellikle eleman uçlarındaki bağlantı elemanlarıyla birbirine bağlanarak tek bir kompozit ünite oluşturacak şekilde bir araya getirilmesidir.

Bağlantı bileşenleri

• Cıvatalar
• Kaynak
• Bağlantı Plakaları
• Bağlantı Açıları

Çelik yapılarda bağlantılar

·Perçinli Bağlantılar

Düğme benzeri bir yapıyla birbirine tutunan köprüler, trenler, kazanlar, uçaklar ya da dev yapılar gördünüz mü? Bu düğmeye Perçin denir. Perçinli bağlantılar, iki veya daha fazla malzeme parçasını birbirine birleştirmek için kullanılan bir tür mekanik bağlantı elemanıdır. Malzemedeki deliklerden geçirilen ve daha sonra güvenli bir bağlantı oluşturmak için deforme edilen veya yerine "ayarlanan" bir dizi perçinden oluşurlar.

Perçin, iki sac yapıyı birbirine bağlamak için kullanılan dairesel bir çubuktur; çünkü bu yumuşak çelik veya bakır çubuklardan oluşturulan bağlantılar, kaynaklı bağlantılardan daha güçlüdür ve daha hızlı montaj sunar.

Şekil 1: Perçinin Yapısı

Basit bir ifadeyle perçinli bağlantı, metal plakaları veya haddelenmiş çelik bölümleri birleştirmek için kullanılan kalıcı bir bağlantı elemanı türüdür. Bu bağlantılar çelik yapılarda veya köprüler, çatı makasları gibi yapısal işlerde ve depolama tankları ve kazanlar gibi basınçlı kaplarda yaygın olarak kullanılmaktadır.

·Cıvatalı Bağlantılar

Cıvatalı bağlantı en yaygın dişli bağlantılardan biridir. Bunlar makine bileşenlerinde yük aktarımının ana yoludur. Cıvatalı bağlantının ana elemanları dişli bir bağlantı elemanı ve cıvatanın gevşemesini önleyen bir somundur.

Cıvatalı bağlantılar inşaat ve makine tasarımında parçaları bir araya getirme aracı olarak yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu bağlantı türü, cıvata gibi erkek dişli bir bağlantı elemanından ve diğer parçaları yerine sabitleyen eşleşen bir dişi vida dişinden oluşur. Germe bağlantıları ve kesme bağlantıları, cıvatalı bağlantı tasarımlarının iki ana türüdür. Kaynak, perçinleme, yapıştırıcılar, pres geçmeler, pimler ve anahtarlar gibi diğer birleştirme yöntemleri de yaygın olmakla birlikte, malzemeleri birleştirmek ve mekanik yapılar oluşturmak için cıvatalı bağlantılar sıklıkla kullanılır. Temel olarak cıvatalı bir bağlantı, bir bağlantı elemanı ile bir somunun birleşimidir; uzun bir cıvata ve bir somun tipik bir örnektir.

Cıvatalı Bağlantılar, makine parçalarını dişli bağlantı (örneğin cıvata ve somun) aracılığıyla bir arada tutmak için kullanılan ayrılabilir bağlantılar olarak tanımlanır. Bu bağlantılar kalıcı olmayan çeşitlilikte olduğundan, bileşenler tek tek bileşenlere zarar verme riski olmadan bakım, inceleme ve değiştirme için sökülebilir.

Cıvatalı Bağlantılar, bileşenler söküldüğünde bileşenlere zarar veren kaynak ve perçin gibi kalıcı bağlantılardan önemli ölçüde üstündür. Uygulamalar zaman zaman sökülmesi gereken iki parçanın birleştirilmesini içerir.

Cıvatalı bağlantılar temel olarak iki parçadan oluşur. Bir bağlantı elemanı ve bir somunun birleşimidir. Üzerinde somun bulunan uzun bir cıvatadan oluşur. Cıvata, bileşenlerdeki önceden delinmiş deliğe yerleştirilir ve daha sonra somun, cıvatanın eşleşen dişine sıkılır. Cıvatalı bağlantı, cıvata ve somun için ortak bir terimdir.

Dişler, dairesel bir şaftın veya deliğin dış tarafında sarmal bir oluk oluşturularak oluşturulur. Cıvatalı bağlantıların çok çeşitli çalışma ortamları ve kullanım alanları vardır. Tüm bu farklı tipler için belirlenmiş standart boyutlar vardır. Bu, cıvatalı bağlantıların farklı markalar için değiştirilebilir olmasını sağlar.

Şekil 1: Cıvatalı Bağlantı Şeması

·Kaynaklı Bağlantılar

KAYNAKLI BAĞLANTI TÜRLERİ

Temel kaynaklı bağlantı türleri, kaynak türlerine, kaynakların konumuna ve bağlantı türüne bağlı olarak sınıflandırılabilir.

1. Kaynak türüne göre

Kaynak türüne bağlı olarak kaynaklar köşe kaynağı, oluk kaynağı (veya alın kaynağı), tapa kaynağı, yarık kaynağı, nokta kaynağı vb. olarak sınıflandırılabilir. Çeşitli kaynak türleri Şekil 15'te gösterilmektedir.

1.1. Oluk kaynakları (alın kaynakları)

Oluk kaynakları (alın kaynakları) ve köşe kaynakları, birleştirilecek elemanlar sıralandığında sağlanır. Oluk kaynakları, kenar hazırlığı gerektirdiğinden daha maliyetlidir. Oluk kaynakları ağır gerilimli elemanlarda güvenli bir şekilde kullanılabilir. Yalnızca 8 mm levha kalınlığına kadar kare alın kaynakları sağlanır. Şekil 16'da çeşitli alın kaynağı türleri gösterilmektedir.

1.2. Köşe kaynakları

Köşe kaynakları, birleştirilecek iki elemanın farklı düzlemlerde olması durumunda sağlanır. Bu durum daha sık meydana geldiğinden köşe kaynakları alın kaynaklarına göre daha yaygındır. Daha az yüzey hazırlığı gerektirdiğinden köşe kaynaklarının yapılması daha kolaydır. Ancak oluk kaynakları kadar güçlü değildirler ve stres yoğunlaşmasına neden olurlar. Tasarımı mukavemetten ziyade sertliğin belirlediği hafif gerilimli elemanlarda köşe kaynakları tercih edilir. Çeşitli köşe kaynağı türleri Şekil 17'de gösterilmektedir.

1.3. Slot ve tapa kaynakları

Slot ve tapa kaynakları, gerekli köşe kaynağı uzunluğunun elde edilemediği durumlarda köşe kaynaklarını desteklemek için kullanılır.

2. Kaynağın konumuna göre

Kaynağın konumuna bağlı olarak kaynaklar düz kaynak, yatay kaynak, dikey kaynak, baş üstü kuyu vb. olarak sınıflandırılabilir.

Eklem tipine göre

Bağlantıların türüne bağlı olarak kaynaklar, alın kaynaklı bağlantılar, bindirme kaynaklı bağlantılar, T kaynaklı bağlantılar ve köşe kaynaklı bağlantılar olarak sınıflandırılabilir.

·Cıvatalı-Kaynaklı Bağlantılar